Julia Luudens

1954

Julia Luudens was een van de eerste naoorlogse fotografen die haar foto’s ensceneerde. Als autodidact speelde ze geen rol in de fotowereld en ging volledig intuïtief te werk. Dit zou kunnen verklaren waarom haar werk zo afwijkt van andere fotografie uit de jaren zeventig.

Deze introductie van het werk van Julia Luudens verscheen in Haarscherp (1977).

Rollenspel

Julia Luudens regisseert scènes waarin vrouwen rollen spelen die gewoonlijk door mannen worden vertolkt. Haar foto’s daarvan zouden op het eerste gezicht reclamefoto’s of ‘film stills’ kunnen zijn, ware het niet dat de genoemde genres iets te verkopen hebben, terwijl het werk van Luudens zich juist tegen het prettige en verkoopbare in beweegt. Ze gaat uit van clichébeelden zoals die in tijdschriften en op televisie worden getoond. Door de sekseverwisseling worden deze stereotiepe rollen benadrukt en ondervraagd. Daarnaast wordt de toeschouwer bewust gemaakt van manipulaties die worden ingezet om de huidige situatie, waarin de man het voor het zeggen heeft, zo te houden. John Berger stelt in Anders zien dat het de rol is van de man om te handelen, van de vrouw om te verschijnen. Mannen kijken naar vrouwen, vrouwen weten dat ze bekeken worden; zij is de drager, niet de maker van betekenis. Dit patroon wordt doorbroken in het werk van Luudens. Daarin kan de man zich niet ongestoord verlustigen omdat hij zijn eigen rol weerspiegeld ziet. Hij kan haar niet zien op de hem bekende manier, als een object voor zijn plezier, maar herkent zich in de foto’s. Op die manier vernietigt Luudens het plezier dat hij beleeft aan het kijken.